Tripverslag Kroatië

Dag 2

Direct het eerste hoogtepunt en doel van onze reis: de Alpen oversteken. Dat kan volgens plan want het weer is prima. We volgen GAFOR routes, maar wel op een zodanige hoogte dat we grotendeels over de bergen vliegen en dus niet door de dalen.

GAFOR routes zijn wel gemaakt om over de lagere punten de alpen te kunnen oversteken, maar zonder ervaring in het bergvliegen is hoog over de veilige aanpak. De CVT vliegt op 10.500 ft. Kost even tijd met een klimsnelheid van ca. 300 ft/min, maar die tijd hebben we ook. Tussendoor af en toe even level vliegen om de motor niet te warm te laten worden. Bij de IAS van 91 kts hoort een TAS van ca. 110 kts. De JAC kiest in iets andere route en houdt het bij max. 8.500 ft

Voor de tussenstop is gekozen voor Portoroz. Het veld ligt in Slovenië, op de grens met Kroatië. Portoroz is een gecontroleerd, maar verder heel rustig veld.

Na de lunch door naar Kroatië. In Kroatië zijn veel zgn. VFR routes. We volgen grotendeels de ADRIA1 die ons langs de mooie Kroatische kust leidt. De CVT heeft even moeite de juiste route te volgen, maar met hulp van de verkeersleiding en de JAC bemanning zitten we snel weer op het juiste spoor. De kust is een wirwar van grote en kleine eilandjes voor het vaste land en vooral heel veel bootjes, in alle soorten en maten. Van bovenaf ziet het er allemaal prachtig uit.

Als we toestemming krijgen om de ADRIA1 te verlaten en rechtstreeks naar Sinj te vliegen, zie je het landschap (en de bewoning) veranderen. Enkele mijlen vanaf de Jetset achtige kust zie je een heel ander landschap. Veel minder bebouwing die zo van boven gezien ook wat eenvoudiger oogt dan langs de kust. Op het vliegveld Sinj wordt dat beeld bevestigd. Niets mis mee, maar het oogt wel allemaal wat armoedig. De toren van Sinj is niet bezet, maar via blind calls komen we veilig binnen op de prima grasbaan. Thijs heeft vooraf contact gehad met de havenmeester Ivan Raos. Hij blijkt achteraf ook de havenmeester van nog een ander veld te zijn. Hij is zelf niet aanwezig, maar helpt ons op afstand overal mee. Taxi naar en van het hotel: Ivan regelt dat voor ons. En op onze vraag hoe we het landingsgeld kunnen afrekenen is het antwoord: betaal maar aan de taxichauffeur, dan komt ’t allemaal goed. Wel cash betalen uiteraard. Iedereen kent iedereen in zo’n kleine gemeenschap. We overnachten in Hrvace een stadje op ca. 20 minuten rijden van het vliegveld. De hoteleigenaar staat zelf achter de bar met een peukje in z’n mond. Waar zie je dat nog. De zoon van de hoteleigenaar is zo vriendelijk ons ’s avonds naar een restaurant te rijden.

Dag 3

Ivan belt ons voor vertrek en geeft aan waar er op onze route militaire gebieden actief zijn. We hadden ze zelf ook al gezien en onze route zo gepland dat we vrij blijven van die gebieden. Maar welke havenmeester denkt zo mee met z’n bezoekers? We volgen grotendeels de VFR route VELEB2. Die loopt over een mooi bergachtig deel van Kroatië, niet ver van de grens met Bosnië & Herzegovina. Onderweg zien we twee verlaten vliegvelden. Bij thuiskomst toch maar nagezocht wat voor velden dat zijn. Over Zeljava Air Base is het volgende bekend:

Zeljava Air Base (foto), code-naam Objekat 505, was ooit de grootste ondergrondse militaire vliegbasis van Joegoslavië en een van de grootste van  Europa. Ze ligt bij Bihać, onder de berg Plješevica, op de grens van het huidige Kroatië en Bosnië en Herzegovina.

• Bouw: Begon eind jaren ’40, grotendeelsvoltooid tussen 1957–1965 (sommige bronnen tot 1968). Kosten: naar schatting 6 miljard dollar.
• Ontwerp & Kenmerken: Bestand tegen een kernexplosie van 20 kiloton. Bevatte 3,5 km aan ondergrondse tunnels, vier ingangen met 100-tons deuren, eigen energie- en watervoorziening, luchtfilters, slaapvertrekken en voorraden voor1.000 mensen gedurende 30 dagen.
• Militaire rol: Diende als strategisch commando- en radarcentrum voor de Joegoslavische luchtverdediging, met MiG-21 gevechts- en verkenningssquadrons.
• Koude Oorlog: Een geheim megaproject dat de paranoia en militaire macht van die tijd weerspiegelde.
• 1991–1992 Vernietiging: Tijdens de Joegoslavische oorlogen werd de basis opgeblazen door het Joegoslavische Volksleger en later nogmaals door Krajina- troepen. Er werd meer dan 56 ton explosieven gebruikt. Rook trok pas na zes maanden volledig weg.
• Nasleep: Het complex raakte Vandaag de dag is het terrein vervuild met mijnen, munitieresten, giftige stoffen en instortingsgevaar.
• Urban Exploration: Populair bij avonturiers en geschiedenisliefhebbers, maar zeer risicovol door mijnen, instortingen, giftig materiaal en gebrek aan
• Rondleidingen: Er bestaan begeleide tours waarbij bezoekers veilig door delen van de tunnels kunnen lopen (met helm, lamp en gids).
• Waarschuwingen: Gevaar van verborgen kuilen, loshangende kabels, toxische resten, mijnen en Altijd ID of paspoort meenemen.
• Icoon van de Koude Oorlog: Een overblijfsel van Joegoslavië’s militaire
• Publieke Aandacht: Verschijnt geregeld in documentaires en
• Toekomstplannen: Ideeën variëren van een museum tot toeristische attractie, maar hoge kosten en veiligheidsrisico’s maken dit moeilijk

Volgens Sky Demon komen we windmolens tegen op ruim 11.000 ft. We hebben SD hier op geattendeerd, met tegelijk de complimenten voor SD. Wat moeten we zonder dat hulpmiddel? De JAC houdt ’t nog bij ForeFlight en dat brengt ze ook overal waar ze naar toe willen.

Tussenstop voor deze dag is Maribor in Slovenië. Een prima veld voor een korte tussenstop. De tankauto komt direct voorrijden en zorgt weer voor volle tanks. Maribor is een gecontroleerd veld en alles gaat er heel gemoedelijk. Alleen van de kisten naar de terminal lopen en terug, dat kan alleen onder begeleiding van een alleraardigste dame, ook al is het maar 50 meter lopen. Er is geen restaurant open, maar een kopje koffie hebben ze wel. En dus altijd handig als je iets te eten bij je hebt. Door naar Wels, het eindpunt voor vandaag. De PH-JAC kiest een wat meer oostelijke route. De PH-CVT wil nog een keer genieten van de wat hogere Alpen en kiest de route die daarbij past. Ook Wels is een prima veld. Het is er rustig met alleen enkele GA vliegtuigen. Het vliegveldrestaurant is open, dus een biertje gaat er wel in na weer een mooie vliegdag met vrij hoge temperaturen. De stad Wels zelf is prima voor het verblijf, maar verder niet veel bijzonders. Tenzij wij uiteraard met ons korte verblijf het mooie deel van de stad hebben gemist.

Dag 5

Terug naar huis. We verlaten Letnany op weg naar de tussenstop op Eisenach-Kindel. Een prima (grote) baan uit de DDR tijd. Het is er erg rustig. De Pilot-notes van Sky Demon geven wisselende commentaren over het restaurant. Eén commentaar beoordeelt de currywurst met pommes als een disaster. Eén van ons waagt het toch en wil dit wel zelf ervaren. Verder dan enkele hapjes komt hij niet. Prima veld voor een tussenstop en wat maagvulling, maar verwacht geen culinaire wonderen. Onderweg nog even kijken naar de motorrace op de Sachsenring. Thuis op Teuge genieten we bij Take Off nog even na van onze prachtige vliegweek en laten ons de bitterballen goed smaken.

Algemeen

In alle landen is de verkeersleiding prima met vrijwel altijd goed verstaanbaar engels. We worden tijdig gewaarschuwd voor militaire gebieden en geattendeerd op ander verkeer. Altijd weer een verrassing of de verkeersleiding over het vliegplan beschikt. Soms moet je alles herhalen wat ook in het plan staat, een andere keer geeft men aan “I have your details”. Ook als het formeel niet hoeft dienen we altijd een vliegplan in. Het helpt de verkeersleiding en is een kleine moeite.

We zorgen zelf ook steeds goed voor separatie tussen de JAC en de CVT. Niet te snel achter elkaar vertrekken. We willen genieten van het uitzicht en niet bezig zijn met het elkaar in de gaten houden. We kiezen zoveel als mogelijk voor kleine velden. Het gaat allemaal wat gemoedelijker dan op de grotere velden, kost minder tijd en doorgaans ook goedkoper. De landingsgelden variëren van € 9,50 (Eisenach-Kindel) tot € 55,- (Portoroz). De prijs voor een liter Avgas varieert van € 2,20 tot € 2,70.

Met dank aan de collega piloten voor de prachtige vliegtrip en de zeer prettige onderlinge sfeer.

Peter Bouwman